Jak wypełnić deklarację PCC-3? Praktyczny poradnik dla kupujących mieszkanie

5 min. czytania

Zakup mieszkania z rynku wtórnego często wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Aby prawidłowo rozliczyć ten podatek, konieczne jest złożenie deklaracji PCC-3. Mimo że sama deklaracja nie jest skomplikowana, wiele osób ma trudność z jej wypełnieniem – zwłaszcza jeśli robią to po raz pierwszy. W tym artykule krok po kroku wyjaśniamy, jak wypełnić formularz PCC-3, kiedy go złożyć, gdzie wysłać i jak uniknąć błędów, które mogą skutkować wezwaniem z urzędu skarbowego.

Spis treści:

Kiedy trzeba złożyć deklarację PCC-3?

Deklarację PCC-3 składa się w przypadku powstania obowiązku zapłaty podatku PCC. Najczęściej dotyczy to sytuacji zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, w której transakcja nie podlega VAT – czyli np. zakupu mieszkania z rynku wtórnego od osoby prywatnej.

Obowiązek ten powstaje z chwilą podpisania aktu notarialnego. Od tego momentu kupujący ma 14 dni na złożenie deklaracji i zapłatę podatku.

Deklarację PCC-3 składa się, gdy:

  • kupujesz mieszkanie od osoby fizycznej (rynek wtórny),

  • nabywasz udział w nieruchomości bez VAT,

  • zawierasz inną umowę cywilnoprawną podlegającą PCC (np. pożyczkę, darowiznę, ustanowienie hipoteki).

W tym artykule skupimy się na najczęstszej sytuacji: podatek PCC od zakupu mieszkania z rynku wtórnego.

Gdzie złożyć deklarację PCC-3?

Deklarację PCC-3 składa się do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania kupującego, a nie dla położenia nieruchomości. Można to zrobić:

  • elektronicznie – przez e-Urząd Skarbowy (https://www.podatki.gov.pl/),

  • osobiście – w urzędzie skarbowym,

  • listownie – pocztą tradycyjną (decyduje data stempla pocztowego).

Uwaga: złożenie deklaracji przez internet wymaga posiadania podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego.

Jak wypełnić deklarację PCC-3? Krok po kroku

Część A – Miejsce i cel składania deklaracji

  • A.1. Organ podatkowy – wpisz urząd skarbowy właściwy ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

  • A.2. Cel złożenia deklaracji – zaznacz pole 1 („złożenie deklaracji”), chyba że poprawiasz wcześniejszy formularz.

Część B – Dane identyfikacyjne i adres zamieszkania

  • B.1. Dane podatnika – zaznacz „osoba fizyczna” i wpisz swoje dane: imię, nazwisko, PESEL (lub NIP jeśli prowadzisz działalność), datę urodzenia.

  • B.2. Adres zamieszkania – podaj aktualny adres zamieszkania, zgodny z dokumentami.

Jeśli nieruchomość kupują dwie osoby (np. małżonkowie), każda z nich musi wypełnić osobną deklarację PCC-3.

Część C – Informacje o przedmiocie opodatkowania

  • Rodzaj czynności – wpisz: „umowa sprzedaży”.

  • Data dokonania czynności cywilnoprawnej – data podpisania aktu notarialnego.

  • Miejsce położenia nieruchomości – miasto, ulica, numer działki/lokalu.

  • Numer księgi wieczystej – zgodny z aktem notarialnym.

  • Udział nabyty – zaznacz 1/1 lub np. 1/2, jeśli nieruchomość nabywana jest we współwłasności.

Część D – Podstawa opodatkowania

  • D.1. Wartość rynkowa nabywanej nieruchomości – wpisz pełną kwotę, za jaką kupujesz mieszkanie (jeśli cena rynkowa odpowiada kwocie umownej).

  • D.2. Kwota wolna od podatku – w przypadku zakupu mieszkania ta pozycja zwykle wynosi „0”.

Część E – Obliczenie podatku

  • E.1. Stawka podatku – wpisz „2%”.

  • E.2. Kwota podatku – wylicz 2% od wartości rynkowej. Przykład: przy zakupie mieszkania za 500 000 zł, wpisz „10 000,00 zł”.

Część F – Informacje uzupełniające

Tutaj można wskazać np. dane drugiej strony transakcji (sprzedającego) – nie jest to obowiązkowe.

Część G – Oświadczenie i podpis

  • Podpisz deklarację ręcznie lub elektronicznie, jeśli składasz ją online.

  • Wpisz miejsce i datę złożenia.

Po złożeniu deklaracji, urząd skarbowy nie przesyła żadnego potwierdzenia zapłaty – warto zachować dowód przelewu oraz kopię PCC-3.

Częste błędy przy wypełnianiu PCC-3

  • złożenie deklaracji do niewłaściwego urzędu skarbowego,

  • wpisanie błędnej wartości nieruchomości (np. tylko wkład własny zamiast całej ceny),

  • pominięcie podpisu lub danych identyfikacyjnych,

  • brak złożenia deklaracji w przypadku zwolnienia z PCC – nie zawsze deklaracja jest wymagana, ale gdy nie zostanie to wpisane do aktu notarialnego, urząd może jej żądać.

Czy trzeba składać PCC-3, gdy obowiązuje zwolnienie?

Nie. Jeśli kupujesz pierwsze mieszkanie i spełniasz warunki zwolnienia z podatku PCC, a notariusz odpowiednio to zaznaczy w akcie notarialnym, nie masz obowiązku składania deklaracji PCC-3 ani zapłaty podatku. Zasada ta obowiązuje od 31 sierpnia 2023 roku i dotyczy wyłącznie osób fizycznych nabywających swoje pierwsze mieszkanie lub dom jednorodzinny.

Ile wynosi podatek PCC od zakupu mieszkania?

Podatek PCC od zakupu mieszkania z rynku wtórnego wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości, co oznacza, że przy cenie zakupu 400 000 zł, należny podatek wyniesie 8 000 zł. Obowiązek jego uiszczenia ciąży na kupującym, niezależnie od tego, czy transakcja była finansowana gotówką czy kredytem hipotecznym.

Warto podkreślić, że zapłata podatku i złożenie deklaracji to dwa osobne obowiązki – samo uregulowanie kwoty nie zwalnia z dostarczenia poprawnie wypełnionego formularza PCC-3 do urzędu.

Polecane artykuły:

HipotekaPlus
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.