Co to jest oprocentowanie kredytu: klucz do świadomych decyzji finansowych

W zdecydowanej większości przypadków oprocentowanie kredytu hipotecznego składa się z dwóch części:

• Stopy referencyjnej – to wskaźnik ustalany na rynku finansowym, uzależniony od decyzji Rady Polityki Pieniężnej i ogólnej sytuacji gospodarczej. Dla starszych umów najczęściej używany jest WIBOR, a dla nowych – WIRON.

• Marży banku – to stała część oprocentowania, która jest ustalana indywidualnie przy podpisywaniu umowy. Marża pozostaje niezmienna przez cały okres spłaty i stanowi zysk banku.

Przykład: jeśli WIRON 3M wynosi 5,50%, a marża to 2,00%, oprocentowanie kredytu będzie wynosić 7,50% w skali roku.

Wybierając kredyt hipoteczny, klient zazwyczaj decyduje, czy chce mieć oprocentowanie zmienne czy stałe. Oba rozwiązania mają swoje zalety i ograniczenia.

Oprocentowanie zmienne zależy od bieżących zmian stopy referencyjnej. Może się zmieniać co kilka miesięcy, np. co 3 lub 6 miesięcy, w zależności od wybranego wskaźnika. W sytuacji spadku stóp procentowych rata maleje, ale w razie ich wzrostu – rośnie. To rozwiązanie niesie ze sobą ryzyko, ale może być korzystne, gdy stopy są niskie.

Oprocentowanie stałe oznacza, że przez określony czas (zwykle 5 lub 10 lat) rata nie zmienia się bez względu na to, co dzieje się na rynku. Taki kredyt daje większe bezpieczeństwo i przewidywalność, ale bywa droższy w początkowej fazie. Po zakończeniu okresu stałego kredyt zazwyczaj przechodzi na oprocentowanie zmienne, chyba że klient zawrze aneks i przedłuży stałą stawkę.

Oprocentowanie kredytu ma bezpośredni wpływ na to, ile zapłacisz co miesiąc. Rata składa się z części kapitałowej (czyli spłaty pożyczonej kwoty) oraz części odsetkowej. Im wyższe oprocentowanie, tym większa część raty to odsetki.

Raty mogą mieć formę:

• równe (annuitetowe) – miesięczna kwota do zapłaty jest stała, ale z czasem udział odsetek maleje, a część kapitałowa rośnie,

• malejące – część kapitałowa jest równa w każdej racie, ale odsetki liczone są od coraz mniejszej kwoty, więc rata co miesiąc spada.

W przypadku kredytów hipotecznych najczęściej wybierane są raty równe, które na początku są niższe niż raty malejące.

Jeśli masz kredyt z oprocentowaniem zmiennym, każda decyzja Rady Polityki Pieniężnej o zmianie stóp procentowych może wpłynąć na Twoje oprocentowanie. W praktyce działa to z pewnym opóźnieniem – najczęściej banki aktualizują wskaźnik co 3 lub 6 miesięcy, zgodnie z harmonogramem określonym w umowie.

W okresie rosnących stóp procentowych raty kredytów mogą wzrosnąć o setki złotych miesięcznie, co stanowi poważne obciążenie domowego budżetu. Dlatego tak istotne jest, by przy podpisywaniu umowy kredytowej brać pod uwagę nie tylko aktualne oprocentowanie, ale także możliwe scenariusze na przyszłość.

Oprocentowanie powinno być jasno wskazane:

• w ofercie banku i formularzu informacyjnym przekazanym przed podpisaniem umowy,

• w umowie kredytowej – z podziałem na stopę referencyjną i marżę,

• w harmonogramie spłaty lub bankowości elektronicznej – w przypadku już zaciągniętego kredytu.

Warto na bieżąco monitorować zmiany i interesować się komunikatami NBP oraz sytuacją na rynku finansowym – ponieważ to właśnie one wpływają na poziom oprocentowania Twojego zobowiązania.