Usunięcie danych z BIK po spłacie kredytu – jak zrobić to skutecznie?

Wiele osób zakłada, że po spłacie kredytu hipotecznego informacje o nim powinny automatycznie zniknąć z systemu BIK. Tymczasem banki mogą dalej przetwarzać dane historyczne, o ile kredyt był spłacany terminowo i klient wyraził na to zgodę. Jeśli zgoda nie została wycofana, wpis może być widoczny jeszcze przez kilka lat – nawet po całkowitym zamknięciu zobowiązania.

Jeżeli jednak wystąpiły opóźnienia w spłacie powyżej 60 dni i upłynęło minimum 30 dni od momentu poinformowania klienta przez bank, instytucja finansowa ma prawo przetwarzać te dane nawet bez zgody. W takim przypadku usunięcie wpisu nie będzie już tak proste i zależy od konkretnych okoliczności.

Jeśli spłaciłeś kredyt hipoteczny w całości i nie wyraziłeś zgody na dalsze przetwarzanie danych w celach statystycznych lub marketingowych, możesz wystąpić o usunięcie wpisu. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do banku, który przekazał dane do BIK. Biuro nie edytuje ani nie usuwa informacji samodzielnie – zawsze musi to zrobić instytucja, która była źródłem danych.

W przypadku kredytów spłacanych nieterminowo sprawa jest bardziej skomplikowana. Dane o takim zobowiązaniu mogą być przetwarzane w BIK przez 5 lat, nawet bez zgody klienta – o ile spełniony został wspomniany wcześniej warunek formalnego poinformowania o tym zamiarze. Jeśli uważasz, że Twoje dane są przetwarzane bez podstawy prawnej lub zawierają błędy, możesz wnioskować o ich korektę lub usunięcie.

Dane o zobowiązaniach – nawet problematycznych – znikają z systemu po 5 latach. Jeśli więc od zakończenia kredytu hipotecznego minęło więcej niż 60 miesięcy, a wpis wciąż widnieje w systemie, możesz domagać się jego usunięcia jako nieaktualnego.

Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania, pobierz raport BIK. To dokument, który zawiera pełną historię kredytową, informacje o spłaconych kredytach, zapytaniach instytucji finansowych oraz ocenie punktowej (jeśli zamówisz wersję płatną).

Istnieje także możliwość zawnioskowania o raport BIK za darmo. Darmowy raport BIK możesz pobrać raz na 6 miesięcy w formie tzw. „informacji ustawowej” – zgodnie z art. 15 RODO. Dzięki niemu dowiesz się, czy dane dotyczące Twojego kredytu hipotecznego są nadal widoczne i jakie informacje są przetwarzane.

Jeśli raport zawiera dane, które Twoim zdaniem nie powinny być już przetwarzane, należy złożyć pisemny wniosek do banku z prośbą o ich usunięcie. W piśmie warto powołać się na:

• brak zgody na dalsze przetwarzanie danych po spłacie kredytu,

• upłynięcie ustawowego okresu 5 lat,

• nieprawidłowości lub błędy w danych,

• brak podstawy prawnej do dalszego przetwarzania danych negatywnych.

Bank ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku i – jeśli uzna go za zasadny – przekaże dyspozycję aktualizacji lub usunięcia danych do BIK.

Jeżeli bank odrzuci Twój wniosek, a Ty nadal uważasz, że dane są przetwarzane niezgodnie z prawem, możesz złożyć reklamację bezpośrednio w BIK. Gdy i ta droga nie przyniesie skutku, pozostaje skarga do Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO).

Czyszczenie BIK to działanie, które może poprawić Twoją sytuację finansową – zwłaszcza jeśli planujesz zaciągnięcie nowego zobowiązania. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze usunięcie danych jest możliwe ani uzasadnione. Jeśli kredyt był spłacany terminowo i dane są poprawne, ich obecność w raporcie BIK może wręcz działać na Twoją korzyść, zwiększając wiarygodność w oczach banków.

Z drugiej strony – jeśli w historii znajdują się wpisy negatywne, które mogą obniżać Twoją zdolność kredytową, warto zadbać o ich usunięcie lub korektę, o ile jest to zgodne z przepisami. Regularne monitorowanie danych i znajomość własnych praw to klucz do skutecznego zarządzania wizerunkiem kredytowym.