Główne zadanie KNF polega na podejmowaniu działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu oraz zapewnieniu stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości rynku finansowego. Jednym z najnowszych postanowień tej instytucji nadzoru bankowego jest tak zwana „Rekomendacja T”. Według projektu ma ona ujednolicić procedury liczenia zdolności kredytowej, zamknąć bankom możliwość agresywnej konkurencji oraz zapewnić kredytobiorcom przejrzystość procedur bankowych.

Rekomendacja T jest uzupełnieniem Rekomendacji S z lipca 2006 roku. Tamta ustawa miała ograniczyć dostęp do kredytów walutowych. Przy obliczaniu zdolności kredytowej dla kredytów indeksowanych (czy denominowanych) do obcej waluty, banki musiały wnioskowaną kwotę kredytu podwyższać o 20%, a ratę wyliczać według oprocentowania obowiązującego dla kredytów złotówkowych. Banki miały także informować kredytobiorców o ryzyku kursowym. Aby poprawić skuteczność tej rekomendacji, zamierza się wprowadzić nową Rekomendację T.

Jakie są główne postanowienia Rekomendacji T? Do nowych zarządzeń, które są ściśle związane z kredytem hipotecznym należą między innymi:

• Zwiększenie poziomu zabezpieczenia przy udzielaniu kredytów denominowanych do obcej waluty o 20%. Oznacza to, iż konieczne będzie posiadanie środków własnych. Innym rozwiązaniem jest zmniejszenie kwoty kredytu lub ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia. Powyższy zapis ma stanowić dodatkowy bufor bezpieczeństwa na wahania kursu walutowego.
• Możliwość przeznaczenia nie więcej niż połowy dochodów gospodarstwa domowego na obsługę zadłużenia. Kredyt hipoteczny będą mogły uzyskać tylko te osoby, które udokumentują swoje dochody. Znikną więc kredyty „na dowód” czyli takie, gdzie wystarczyło oświadczenie kredytobiorcy, że będzie on regularnie spłacać raty. Takie rozwiązanie ma zabezpieczyć przed udzielaniem tak zwanych kredytów zagrożonych (niespłaceniem), czyli sytuacją jaka miała miejsce w Stanach Zjednoczonych z kredytami sub prime.
• Wprowadzenie jednolitych standardów oceny zdolności kredytowej. Obecnie każdy bank w sposób dowolny wylicza obciążenia kredytowe wynikające na przykład z przyznanych kart kredytowych. Po wprowadzeniu rekomendacji obowiązywać będą uniwersalne zasady we wszystkich bankach.
• Wprowadzenie określonych sposobów obliczania spreadów (różnić walutowych) w wypadku kredytów denominowanych w walutach obcych. Ponadto wprowadzenie określonych sposobów informowania o tym klientów, a także nieodpłatny dostęp do aktualnych kursów walut, również w postaci odrębnego zestawienia o stosowanych przez bank spreadach walutowych. Znając wszystkie koszty uzyskania kredytu, kredytobiorca będzie mógł podjąć świadomą decyzję.
• Monitorowanie zdolności kredytowej kredytobiorców oraz wartości zabezpieczenia kredytu. Dotyczyć to ma nie tylko etapu, kiedy podpisuje się umowę, ale także późniejszego okresu kiedy regularnie spłaca się kredyt. Banki mają mieć także obowiązek podejmowania środków zaradczych, gdyby wartość nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spadła.
• Okresowe analizowanie sytuacji na rynku i aktualizowanie procedury oraz polityki udzielania kredytów.

Nowe reguły udzielania kredytów nie zostały jeszcze do końca określone. Z jednej strony mogą one utrudniać dostęp do kredytów hipotecznych przez zaostrzenie wymagań co do zdolności kredytowej. Z drugiej jednak strony banki same ograniczają swoje oferty kredytowe ze względu na sytuację na rynku finansowym. Może się więc okazać, że wprowadzenie rekomendacji nie będzie miało większego znaczenia dla spowolnienia akcji kredytowej w Polsce.

Projekt rekomendacji został przesłany do konsultacji środowiska bankowego w grudniu 2008 roku. Zacznie więc obowiązywać nie wcześniej niż w 2010 roku. Do tego czasu projekt będzie modyfikowany, a kolejne postanowienia mają być szczegółowo precyzowane.

Hipotekaplus.pl